Over kaasfondue met bindingsangst en Duitse Italianen

Ik ging ooit op taalcursus in Sicilië en trof daar onder mijn medeleerlingen een Italiaan aan die Italiaans wilde leren. Mijn medecursisten en ik hadden nog nooit zo iets vreemds gehoord. Dat wij (uit Nederland, uit Amerika, uit Duitsland en waar dan al niet meer) in Italië waren om Italiaans te studeren, was niet zo vreemd. Maar een Italiaan?

We dachten dat we voor de gek werden gehouden. Maar niets was minder waar. Gunther (ik weet zijn naam niet meer, maar dit klinkt voor mijn verhaal wel goed) kwam uit Süd-Tirol, één van de twee provincies uit de regio Trentino Alte Adige (of Trentino Zuid-Tirol genoemd). En Gunther sprak inderdaad geen woord Italiaans. Hij sprak Duits.

Wijnhuis 'Cavit' ligt in Trentino Alto Adige

Ik had al wel vaker van Italianen gehoord dat "die lui uit het Noorden" geen echte Italianen waren, maar dat nam ik tot dan toe met een korreltje zout. Ik stelde me voor dat die Süd-Tirolers net een stel Friezen waren, die misschien op hun skûtsje wel Fries zouden spreken, maar zich toch ook wel zouden redden aan vaste (Neder)land. Maar zo werkte het voor Gunther niet.

Gunther werkte overigens überhaupt niet. En dat was precies zijn probleem. Hij was leraar en probeerde aan de bak te komen op een lagere school. In Süd-Tirol lagen de banen echter niet voor het oprapen, en daarom  werd het tijd om zijn territorium wat uit te breiden. Maar dat was dus moeilijk, als Italiaan zonder kennis van de officiële landstaal.

Zoals Gunther schijnen er nog wel meer rond te lopen in Italië. Zo geeft 70% van de circa 500.000 bewoners van Süd-Tirol aan dat Duits hun moedertaal is, tegenover 25% dat Italiaans als moedertaal ziet (de resterende 5% noemt Ladinisch als moedertaal, een soort Retro-Romaans). Dit komt omdat de provincie ooit tot Oostenrijk behoorde en de bewoners zich altijd hebben afgezet tegen Italië die het gebied na de eerste wereldoorlog bij zijn landsgrenzen voegde, ondanks fel protest van de inwoners, die zich -dus zélfs vandaag de dag nog- mede door hun taal afzonderen van de rest van het land.

Trentino Alte Adige

Of Gunther het ooit gered heeft als leraar in de zuidelijke regionen van Italië, weet ik niet. Wel weet ik dat ik nog altijd niet onder de indruk ben van míjn eigen Italiaanse taalvaardigheid....en Gunther nog een klasje lager zat dan ik. Kortom: hij had nog een hele héle lange weg te gaan.

**********

Het recept van vandaag komt uit de regio Val d'Aosta. Nu ligt Val d'Aosta voor Italianen niet direct in de omgeving van Süd-Tirol, maar relatief gezien (vanuit wereldwijd perspectief dan) zijn het bijna buren. En aangezien jullie volgens mijn statistieken ook uit de hele wereld afkomstig zijn, vond ik dit wel een sterk argument om dit recept vandaag te delen (bovendien zat je anders opgescheept met een recept voor Knödel, dus wees blij).

We eten vandaag dus: Fonduta di Fontina, kaasfondue van Fontina. Dit is een heerlijke zachte en romige kaasfondue, die echt anders is dan wat je gewend bent. Maar let op:

• Begin een dag van te voren. Je moet de kaas een tijdje in de melk laten weken.
• Houd rekening met een uur bereidingstijd: geloof me, Fontina is een kaas die heel langzaam smelt.
• Warm de fondue niet een tweede keer op. Omdat er eieren inzitten, loop je het risico om hiermee een kaasomelet te krijgen ipv fondue. 
• Fontina heeft bindingsangst! Bij mij bleef de kaas gescheiden van de melk. Frustrerend. Gelukkig was vriendinnetje S. in de buurt (ervaringsdeskundige op het gebied van -vooruit- Zwitserse kaasfondue) en toen lukte het uiteindelijk toch. We voegden wat aardappelzetmeel toe en zetten het vuur goed hoog! 

Wat heb je nodig voor circa 3-4 personen?

• 500 gram Fontina kaas (te verkrijgen bij een goede kaasboer)
• 250 ml melk
• 1 knoflookteen
• 5 eierdooiers
• 25 gram boter
• 1 tl bindmiddel (maïzena of aardappelzetmeel)

Zorg voor knapperige groenten (zie de foto onderaan) en stokbrood om de fondue te begeleiden. 

Wat moet je doen?

1. Snijd de kaas in blokjes en leg ze in een schaal. Schenk hier de melk overheen. Laat dit een nacht afgedekt in de koelkast staan.  

   

   
   

2. Smelt de boter au bien marie in een pan. Voeg de kaas en de melk toe, en laat de kaas zachtjes smelten. Reken op zeker 30 minuten.  
   
3. Als de kaas gesmolten is, kun je stuk voor stuk de eierdooiers toevoegen. Roer de kaas goed door elke keer dat je een eierdooier toevoegt. 
4. Blijf goed roeren. Voeg het bindmiddel toe en zet het vuur onder de onderste pan goed hoog. De kaas smelt pas echt als hij heel heet is. 

   

   Héter! De pan moet héter!

5. Serveer de kaasfondue met lekker veel verse groenten en stokbrood. Eet smakelijk, én: neem morgen een balansdag. 

   

   Eet smakelijk!