Wat is Wat is de wat? En lamsschenkel met aubergine

Het is dit jaar het jaar van het boek, en in dat kader wordt er ook een verkiezing gehouden voor "het belangrijkste boek". Zojuist heb ik mijn stem uitgebracht op "Wat is de wat" van Dave Eggers. Als er een boek is dat mijn wereldbeeld heeft veranderd is het dat boek wel.

"Wat is de wat" is het verhaal van Valentino Achak Deng, een jongen uit Zuid-Sudan die, gescheiden van zijn ouders, op zesjarige leeftijd in oorlogstijd via Ethiopië naar Kenia weet te vluchten. Uiteindelijk belandt hij als vluchteling in de Verenigde Staten, maar niet voordat hij de nodige ellende heeft meegemaakt.

Valentino is analfabeet en is opgegroeid in een klein zanderig dorpje ergens diep in de binnenlanden van Zuid-Sudan. Dit betekent dat hij volslagen onbekend is met zaken die wij heel normaal vinden. Zo wordt hij op enig moment geadviseerd om naar Ethiopië te lopen. "Ethiopië? Wat is dat?" vraagt Valentino. "Een ander land" zegt zijn vriend. "Wat is dat? Een ander land?"

Het deed mij denken aan het verhaal dat mijn moeder (docent Nederlands als Tweede Taal) ooit vertelde over analfabete vluchtelingen. Die kregen tijdens een van hun eerste taallessen de opdracht om het woord "gat" op te schrijven. Dat kon niet, zeiden zij. Want een gat was niets. Dus dat kon je toch ook niet opschrijven?

Valentino belandt in Kenia op de dag dat Prinses Diana overlijdt. Iedereen die hij tegenkomt, rouwt om de dood van deze vrouw. Hij stelt zich voor dat iedereen in Nairobi ook zal huilen wanneer zíjn moeder overlijdt. Want enig idee over hoe groot de wereld is, heeft hij niet.

Uiteindelijk komt Valentino in Amerika terecht waar hij door de Jane Fonda-foundation wordt gefêteerd op een echte Amerikaanse basketbalwedstrijd. Compleet in shock aanschouwt Valentino de halfnaakte cheerleaders die de wedstrijd moeten opleuken. Een goed bedoelde attentie. Maar of het blijk geeft van enig inlevingsvermogen in de groep kindsoldaten die zojuist uit oorlogsgebied is gekomen?

Het deed me denken aan de Vietnamese bootvluchtelingen waar mijn moeder ooit over vertelde. Zíj werden (door een andere taalschool natuurlijk) als uitje getrakteerd op een gezellig boottochtje. Ik kan je vertellen: dat was geen succes. Net als die keer dat een instructiefilmpje over het nemen van de bus leidde tot de massale verkoop van ficussen. In het instructiefilmpje kocht de vrouw namelijk eerst een ficus als cadeau voor de vriendin die ze ging bezoeken. De leerlingen van mijn moeder die de les in de praktijk gingen brengen, dachten allemaal dat zij ook eerst een ficus moesten kopen.

Ik vond ze leerzaam, deze verhalen. En om eerlijk te zijn: ook behoorlijk confronterend. Het deed me inzien (er zijn overigens ook tal van minder expliciete voorbeelden in het boek) dat hoe welwillend je ook bent, het inleven in een ander, in een andere cultuur, in een andere herkomst, verrekte lastig is. De keuze om je niet te verdiepen is in ieder geval aanzienlijk makkelijker. En dat is jammer. Ik zou iedereen daarom aanraden om dit boek te lezen. Dan blijft het overigens nog altijd moeilijk om je in die ander te verplaatsen. Maar alleen al het feit dat je je realiseert dat het verrekte lastige is, is volgens mij al een belangrijke stap in de juiste richting.



Je vraagt je natuurlijk af wat dit verhaal nu met koken te maken heeft. Nou... Helemaal niets.

*********************

Het recept van vandaag is:

Gestoofde lamsschenkel met aubergine

Het lekkerste is om dit recept in de tajine te maken. Gebruik anders een stoofpan met deksel. Houd rekening met 2-3 uur bereidings- en stooftijd.

Wat heb je nodig voor twee personen?

• 2 lamsschenkels
• 1 tl. kaneel
• 2 tls. gemberpoeder
• 1 tl. gemalen koriander
• 1/2 tl. kardemom
• 1/2 tl. paprikapoeder
• 1 grote aubergine in blokjes
• 1 hand verse munt (fijngehakt)+ wat extra
• 1 hand verse koriander (fijngehakt) 
• 1 hand verse bladpeterselie (fijngehakt) 
• 3 tenen knoflook
• 1 witte ui in ringen
• 2 dl water (evt. wat meer)
• wat zout
• half blok feta
• rood pepertje in ringetjes

Hoe maak je het klaar?

1. Bak de lamsschenkel, de ui en de knoflook zachtjes aan in wat olie tot het vlees net even gekleurd is. 
2. Gooi de verse kruiden over het lamsvlees (behalve de extra munt). Strooi hier vervolgens de aubergineblokjes overheen.
3. Meng de specerijen met het zout en het water tot alles goed gemengd is, giet dit over de aubergines en het vlees.
4. Zet de deksel op de pan, en laat het vlees tenminste 2 uur stoven of in ieder geval tot het van het bot valt. Let goed op dat er steeds voldoende vocht in de pan zit. 
5. Serveer het vlees met wat extra verse munt, wat ringetjes rode peper en verkruimelde feta. 

Het is overigens erg lekker om de sappen uit het vlees over couscous te gooien i.p.v. water of bouillon. Laat het even intrekken totdat de couscous gaar is. De couscous wordt wel bruin. Maar dat wordt weer gecompenseerd door de feta, rode peper en munt.